Vier tips om je oerbrein een beetje voor de gek te houden en jij geen enkele reden meer hebt om je fiets te laten staan
Sinds we de fiets zijn gaan waarderen als een belangrijk en zinvol vervoersmiddel, zetten we graag smoesjes in om vooral niet te veel of te ver te hoeven fietsen. Een beetje vreemd is dat wel. Zeker omdat er steeds betere argumenten zijn om juist wel de fiets te pakken. We weten bijvoorbeeld dat het gezond is en dat het goed is voor het milieu. We weten ook dat het een stuk goedkoper is dan autorijden. Nederland is bovendien rijk aan mooie, veilige fietspaden. En last but zeker not least; de ontwikkeling van de fiets zelf heeft belangrijke innovatieve stappen gezet.
Klinkt goed, let’s go!
Nou, dat valt dan toch een beetje tegen. Vooruit, er is zeker een groeiende groep fietsfanaten. Die pakken de e-bike of speed pedelec en flitsen werkdagelijks langs de files. En recreanten fietsen ook steeds vaker, maar vooral als het zonnig en droog is, en tijdens vakanties. Maar structureel vaker de fiets pakken zit er nog niet echt in.
Het ligt niet aan jou; het is je brein!
De reden waarom we niet massaal overstappen op de fiets zijn wijzelf, of beter gezegd ons brein. Dat brein heeft namelijk wat noodzakelijkheden uit de oertijd bewaard. Elementen die toen heel nuttig waren, maar anno nu soms in de weg zitten. Stel je weet dat fietsen goed voor je is, maar tegelijkertijd heb je er geen zin in. Dat is gewoon je reptielenbrein dat een stokje voor je fietsplannen steekt. Elke beslissing die gericht is op bijvoorbeeld overleven, veiligheid en gewoonte komt namelijk uit dát deel van je brein. Daarnaast is er ook nog je zoogdierenbrein dat vooral een beloning zoekt en je neocortex om de beslissingen die je neemt te rechtvaardigen.
Hartstikke leuk van de oertijd, maar het zet je nog niet zo snel aan tot fietsen. We zijn namelijk ook gek op onze comfort zone. Die noemen we niet zomaar ‘comfort’. Verwarrend is het bovendien ook. Elke keer als je het plan hebt om te fietsen en vervolgens toch besluit om de auto te pakken, kriebelt dat vervelende schuldgevoel aan de deur.
Belonen is makkelijker dan je gedrag veranderen
In plaats van de fiets pakken, gaat je brein op zoek naar een andere beloning om dat vervelende gevoel mee te pareren. En dus je keuze naar jezelf toe te rechtvaardigen. Niet gefietst? Maar ik heb vandaag wel al een pauzewandeling gemaakt tijdens mijn werk en vanavond eten we gestoomde broccoli. (Overigens, tijdens het fietsen zie je dat jezelf belonen het fietstochtje meteen een stuk leuker maakt. Dat witbiertje halverwege drink je niet alleen omdat het heerlijk is, je hebt het ook verdiend volgens je neocortex.) Bovendien is belonen een stuk eenvoudiger voor je brein dan je gedrag veranderen.
De vraag is dus hoe je je drie breinen verleidt om wél geregeld de fiets te pakken? Vier tips die je vlot op weg helpen.
Ga niet alleen fietsen en spreek samen af wanneer. Of dagen. Markeer het op je kalender en zorg zo dat het niet te vrijblijvend is. Een fietspartner is namelijk een prima stok achter de deur.
Start bescheiden. Je hoeft niet meteen de Amstel Gold Race te fietsen tegen een gemiddelde snelheid van 35 kilometer per uur. En maak het jezelf ook niet meteen te zwaar. De heuvels van Limburg zijn geweldig, maar ook erg steil. (Ook op een e-bike.) Kies ook een dag met lekker weer. Dat gevoel helpt je brein met het oprecht leuk vinden van de ervaring.
Houd rekening met de windrichting. In Nederland waait het bijvoorbeeld regelmatig uit het zuidwesten. En als het waait, waait het best flink. Start je rondje met de wind tegen. Je bent dan nog fris. Gun jezelf halverwege een pauze (Yes! Beloning!) en fiets terug met de wind heerlijk in de rug.
Daag jezelf uit. Jouw smartphone heeft waarschijnlijk een ingebouwde stappenteller. Stel jezelf een haalbaar doel en probeer dat doel beetje bij beetje op te krikken. Haal je het doel dan verdien je een beloning (oftewel je houdt je zoogdierenbrein een beetje voor de gek.) Of daag anderen uit. Hardcore fietsfanaten gebruiken de Strava-app. Die houdt onder andere bij waar je fietst en hoeveel kilometers, met ranglijsten en al. Pas wel op dat je niet doorschiet en dat wekelijkse fietstochtje opeens een dagelijkse must is.
Uiteindelijk komt het er vooral op neer dat je je mindset verandert. Positieve ervaringen helpen je daarbij. En houd altijd voor ogen welke voordelen het fietsen jou biedt. Succes!
